علت نامیده شدن حضرت زهرا سلام الله علیها به (ام ابیها)به بیان حضرت آیت الله تهرانی


بسم الله الرحمن الرحیم

پرسش و پاسخ ذیل مطالبی است که فی مابین گروه مطالعاتی شمس الشموس و حضرت آیت الله حاج سید محمد محسن حسینی طهرانی(حفظه الله) رد و بدل گردیده است که مجموع این جلسات به بیش از 8 ساعت به طول انجامیده است. اصل این جلسات در بخش سخنرانی بانک صوت متقین به نام کنگره حضرت سید هاشم حداد موجود میباشد که علاقمندان می توانند برای استفاده بیشتر به این بخش مراجعه نمایند
سؤال: راجع به لقب حضرت زهرا سلام الله علیها " ام ابیها " توضیحاتی بفرمایید: 
جواب:. مسأله ام ابیها آن حقیقت جنبه انفعالی عالم وجود را می‌گویند. رسول خدا آن جنبه فاعلی عالم وجود است جنبه فاعلی مقام واحدیّت که اراده پروردگار است در خلق عالم وجود ، چه عالم مجردات و چه عالم مادّه ، آن جنبه فاعلیتش، نفس پیغمبر اکرم است و جنبه انفعالی که قبول این فاعلیت بکند آن نفس حضرت زهرا است. پس نفس آن حضرت موجب خلقت عالم وجود است و از جمله خود پیغمبر، یعنی؛ وجود عینی و خارجی خود رسول خدا هم ، بواسطه تجلّی جنبه انفعالی حق در نفس حضرت زهرا تحقق پیداکرده که بدون این مسأله جنبه فاعلی فایده ندارد. وقتی که من می‌خواهم اراده بکنم این آب را بردارم باید یک لیوانی هم در خارج باشد من هرچه اراده کنم ولی لیوان نباشد این اراده من به چه تعلق می‌گیرد؟‌ .اراده فاعل نسبت به انجام یک شی دو جهت می‌خواهد یک جنبه فاعلی و یک جنبه انفعالی هرکدام از این دوتا نباشد آن فعل در خارج صورت عینی پیدا نمی‌کند. جنبه فاعلی نسبت به عالم خارج وجود پیغمبر اکرم است و جنبه انفعالی ، که قبول فاعلیت فاعل و موجب خلقت همه عالم وجود است آن نفس ولایی حضرت صدیقه است. پس می‌توانیم بگوییم که حضرت صدیقه سلام الله علیها از این نقطه نظر علّت خلقت حضرت رسول سلام الله علیه است.
و به این معنا اشاره دارد حدیث قدسی معروف که (لولا فاطمة لما خلقتکما ) ، اگر فاطمه نبود شما دو تا را خلق نمی کردم.
این از نقطه نظر جنبه تکوینی نفس مطهر حضرت صدیقه کبری سلام الله علیها . و اما از جهت حیثیت تشریعیّه باید گفت والله العالم. که از آنجا که نفس مطهّر رسول خدا محلّ و مهبط وحی و تشریع می باشد نفس مطهره حضرت صدیقه سلام الله علیها با قبول این تشریع و ودیعه نهادن آن در نفوس فرزندان معصومین خود آن تشریع و وحی را به منصه ظهور و بروز در آورده است.

اشعار مرحوم کمپانى درباره حضرت‏ زهرا سلام الـله علیها

             أُمُّ أئِمَّةِ الْعُقولِ الْغُرِّ بَلْ                   امُّ أبیها وَ هْوَ عِلَّةُ الْعِلَلْ‏

             روحُ النَّبىِّ فى عَظیمِ الْمَنْزِلَهْ            وَ فى الْکِفآءِ کُفْوُ مَنْ لا کُفْوَ لَهْ‏

             تَمَثَّلَتْ رَقیقَةَ الْوُجود                      لطیفَةٌ جَلَّتْ عَنِ الشُّهودِ

             تَطَوَّرَتْ فى أفْضَلِ الاطْوارِ                نَتیجَةُ الادْوارِ وَ الاکْوارِ

             تَصَوَّرَتْ حَقیقَةُ الْکَمالِ                    بِصورَةٍ بَدیعَةِ الْجَمالِ‏

             فَإنَّها الْحَوْرآءُ فى النُّزولِ                  وَ فى الصُّعودِ مِحْوَرُ الْعُقولِ‏

             یُمَثِّلُ الْوُجوبَ فى الإمْکانِ               عَیانُها بِأحْسَنِ الْبَیانِ‏

             فَإنَّها قُطْبُ رَحَى الْوُجودِ                 فى قَوْسَىِ النُّزولِ وَ الصُّعودِ

            و لَیْسَ فى مُحیطِ تِلْکَ الدّآئِرَهْ            مَدارُها الاعظَمُ إلّا الطّاهِرَهْ.[1]

«او مادر امامان عقول روشن و درخشان است، بلکه مادر پدر خودش است، در حالیکه آن پدر علّة العلل است.

او در ارْزَنْدگى مقام، روح پیامبر است. و در همسرى و همتایى همتاى کسى است که همتا ندارد.

او در ظرائف و رقائق وجود، متمثّل گردیده است، و لطیفه اى است که از مقام شهود و ادراک بسى بالاتر است.

او در با فضیلت‏ترین اطوار، صورت گرفته است، و نتیجه و خلاصه ادوار و اکوار است.

حقیقت کمال در بى سابقه‏ترین صورت زیباى خود شکل گرفته است.

او در عالم نزول، حوراء است و در مراتب صعود، محور عقل‏ها و اندیشه ها.

او با واقع و عیان خود، به احسن بیان و بیّنه، عالَمِ وجوب را در عالم امکان تمثیل کرده است.

او قطب آسیاى عالم وجود است، چه در قوس نزول و چه در قوس صعود.

آرى! در محیط این دائره نزول و صعود، مدار اعظم و اوسعى غیر از فاطمه طاهره نیست‏.»